Τα κατάγματα ισχίου αποτελούν ένα συχνό ορθοπαιδικό πρόβλημα που αποσχολεί συνήθως άτομα άνω των 65 ετών. Πρόκειται για κατάγματα που αν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οδηγούν σε μόνιμη διαταραχή στη βάδιση και αναπηρία, γι’ αυτό και η χειρουργική αποκατάσταση τους αποτελεί τον βασικό τρόπο θεραπείας (εκτός ελάχιστων ειδικών περιπτώσεων). Η συχνότητα εκδήλωσης αυτών των καταγμάτων αυξάνεται με την ηλικία.
Γιατί τα κατάγματα ισχίου ταλαιπωρούν περισσότερο άτομα μεγαλύτερης ηλικίας;
Με την πάροδο των ετών τα οστά μας χάνουν μέταλλα όπως το ασβέστιο με αποτέλεσμα να μειώνεται η οστική τους πυκνότητα. Αυτή η απώλεια της πυκνότητας (οστεοπόρωση) κάνει τα οστά πιο αδύναμα και ευάλωτα σε κατάγματα. Ο γυναικείος πληθυσμός εμφανίζει περισσότερες πιθανότητες να νοσήσει, καθώς τείνει να χάνει την οστική μάζα με πιο γρήγορο ρυθμό από τον ανδρικό, μετά την εμμηνόπαυση.
Πώς ταξινομούνται τα κατάγματα ισχίου;
Τα κατάγματα ισχίου στην πλειονότητά τους συμβαίνουν σε ένα από τα δύο τμήματα του μηρού, στο μεγάλο οστό που εκτείνεται από την λεκάνη ως το γόνατο.
- Είτε στον αυχένα του μηριαίου που βρίσκεται στο πάνω μέρος του μηρού μετά το σφαιρικό μέρος στην κοιλότητα της άρθρωσης (κεφαλή μηριαίου).
- Είτε στον τροχαντήρα, την περιοχή στο άνω μερος του μηρού που προβάλλει προς τα έξω.
Έτσι, τα κατάγματα ισχίου χωρίζονται με βάση την ανατομική τους εντόπιση σε κατάγματα αυχένος του μηριαίου ή υποκεφαλικά (ενδοαρθρικά) και σε διατροχαντήρια (εξωαρθρικά). Ο τύπος του κατάγματος αποτελεί έναν οδηγό που δείχνει την προσπέλαση και το είδος των ορθοπαιδικών υλικών που θα απαιτηθούν. Για παράδειγμα στα καταγμάτα αυχένος του μηριαίου σε ασθενείς άνω των 65 ετών συστήνεται η αλλαγή της άρθρωσης του ισχίου (αρθροπλαστική ισχίου), καθώς το κάταγμα επηρεάζει την αιμάτωση.
Κατάγματα ισχίου :Πώς γίνεται η διάγνωση;
Ο ορθοπαιδικός θα κάνει την διάγνωση με βάση τα συμπτώματα, το ιστορικό και ελέγχοντας την θέση του ισχίου και του ποδιού. Φυσικά η ακτινογραφία θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση και θα υποδείξει την περιοχή του ισχίου που έχει επηρεαστεί από το κάταγμα.
Ποια συμπτώματα συνοδεύουν τα κατάγματα ισχίου;
Μερικά από τα συμπτώματα που αντιμετωπίζει ο ασθενής είναι:
- Έντονος πόνος στην περιοχή του ισχίου και στην βουβωνική χώρα
- Αδυναμία εναπόθεσης βάρους στο πόδι
- Οίδημα στο ισχίο
- Στροφή του ποδιού προς τα έξω ή προς τα μέσα
Πόσο σοβαρά είναι τα κατάγματα ισχίου;
Τα κατάγματα ισχίου είναι ένας σοβαρός τραυματισμός, ειδικά στην περίπτωση των ηλικιωμένων ατόμων. Γι’ αυτό και χρήζουν άμεσης ιατρικής φροντίδας, καθώς τυχόν επιπλοκές τους μπορεί να απειλήσουν ακόμα και τη ζωή του ασθενούς. Η χειρουργική αποκατάσταση του κατάγματος είναι συνήθως πολύ αποτελεσματική, παρότι η ανάρρωση απαιτεί υπομονή. Άλλωστε με την πάροδο των χρόνων, οι επεμβατικές τεχνικές εξελίσσονται και προσφέρουν στον ασθενή ταχύτερη ανάρρωση, μειωμένο χειρουργικό πόνο, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, μικρότερη ουλή του δέρματος, γρηγορότερη επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες κτλ.
Κατάγματα ισχίου :Αποκατάσταση
Η επεμβατική αντιμετώπιση των καταγμάτων ισχίου αποτελεί την ιδανική λύση. Το είδος του χειρουργείου εξαρτάται από τον τύπο και την σοβαρότητα του κατάγματος, καθώς και από την ηλικία του ατόμου.
Κατάγματα του αυχένα του μηριαίου
Ο ορθοπαιδικός χειρουργός συνήθως επιλέγει μια από τις ακόλουθες τεχνικές:
- Εφόσον μετά το κάταγμα τα τμήματα του οστού μπορούν να ευθυγραμμιστούν σωστά, ο χειρουργός έχει την δυνατότητα να τοποθετήσει μεταλλικές βίδες για να κρατήσει το οστό ενωμένο μέχρι να πωρωθεί το κάταγμα. Η επέμβαση αυτή καλείται εσωτερική οστεοσύνθεση.
- Στην περίπτωση που οι άκρες του οστού έχουν υποστεί σοβαρή βλάβη που επηρεάζει την αιμάτωση προς τον αυχένα του μηριαίου, ο χειρουργός θα απομακρύνει την κεφαλή του μηρού και στην θέση της θα τοποθετήσει ένα μεταλλικό εξάρτημα. Η επέμβαση είναι γνωστή ως μερική αρθροπλαστική ισχίου.
- Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να προχωρήσει σε ολική αρθροπλαστική ισχίου, για να αντικαταστήσει το πάνω μέρος του μηρού καθώς και την εσοχή του λαγόνιου οστού με άλλα τεχνητά μέρη. Η επέμβαση αυτή πραγματοποιείται πιο συχνά για την αντιμετώπιση περιπτώσεων σοβαρής αρθρίτιδας ισχίου.
Σημαντική πρόκληση στην αρθροπλαστική του ισχίου είναι η οδός με την οποία θα φτάσει κανείς βαθιά έως την άρθρωση χωρίς να τραυματίσει τους γύρω ιστούς. Για αυτό το σκοπό έχουν αναπτυχθεί διάφορες τεχνικές. Μια απο τις πλέον σύγχρονες και αποτελεσματικές είναι η αρθροπλαστική του ισχίου τύπου AMIS. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδο κατά την οποία οι τένοντες και οι μύς που περιβάλλουν το ισχίο δεν κόβονται ούτε αποκολλώνται. Στην επέμβαση αυτή ο χειρουργός χρησιμοποιώντας εξειδικευμένη εργαλειοσειρά και χειρουργικό τραπέζι, εκτελεί την αρθροπλαστική του ισχίου με ατραυματικό τρόπο σεβόμενος όλα τα σημαντικά μαλακά μόρια γύρω απο την άρθρωση. Σαν αποτέλεσμα οι ασθενείς μπορούν και περπατάνε άμεσα, απο την πρώτη κιόλας ημέρα, ενώ μειώνεται στο ελάχιστο το μέγεθος της τομής του δέρματος και η περιεγχειρητική απώλεια αίματος.
Τα πλεονεκτήματα της αρθροπλαστικής AMIS είναι κορυφαίας σημασίας στην περίπτωση των καταγμάτων ισχίου, λόγω του στρες στο οποίο ήδη βρίσκεται ο οργανισμός από το ίδιο το κάταγμα και της ανάγκης να μην τον επιβαρύνουμε περισσότερο κατά το χειρουργείο. Η επέμβαση σημειώνει υψηλά ποσοστά επιτυχίας.
Διατροχαντήρια κατάγματα ισχίου
Για την αποκατάσταση αυτού του είδους κατάγματος υπάρχουν δύο τεχνικές εσωτερικής οστεοσύνθεσης με πλάκα και βίδες ή η ενδομυελική ήλωση. Στόχος είναι η ευθυγράμμιση και η συγκράτηση του οστού.
Κατάγματα ισχίου :Πόσο δύσκολη είναι η ανάρρωση;
Οι στόχοι της αποκατάστασης είναι:
- Ανακούφιση του πόνου
- Η πρόληψη καρδιοπνευμονικών επιπλοκών και θρομβώσεων
- Η αποκατάσταση του εύρους κίνησης
- Η ενδυνάμωση των μυών
- Η βελτίωση της αυτοεξυπηρέτησης του ασθενούς
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων ο ασθενής είναι σε θέση να σηκωθεί απο το κρεβάτι ήδη απο την πρώτη ημέρα του χειρουργείου, να σταθεί όρθιος χρησιμοποιώντας κατάλληλο βοήθημα (πατερίτσες, «Π» κλπ.) και να βαδίσει.
Η πλήρης ανάρρωση όμως απαιτεί αρκετή υπομονή. Με την βοήθεια του γιατρού αλλά και φυσικοθεραπευτή, ο ασθενής θα μπορέσει σταδιακά να ανακτήσει την φυσιολογική κίνηση. Το άτομο υπό την καθοδήγηση των ειδικών θα μάθει πως να κάθεται, να στέκεται, να περπατά για να αποφύγει τον κίνδυνο επανατραυματισμού ή πρόκλησης βλάβης στο τεχνητό τμήμα. Αρχικά θα χρειαστεί η χρήση μπαστουνιού ή πατερίτσας για να πραγματοποιούνται καθημερινές εργασίες.
Μπορούν να προληφθούν τα κατάγματα ισχίου;
Υπάρχουν μερικά απλά πράγματα που μπορεί να προσέξει κανείς (ειδικά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας που πάσχουν από οστεοπόρωση) για να αποφύγει την περίπτωση κατάγματος:
- Διατηρήστε τους χώρους του σπιτιού σας καλά φωτισμένους, χωρίς περιττά αντικείμενα που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την διέλευση σας
- Προσέξτε τα παπούτσια σας. Αποφύγετε τα ψηλοτάκουνα παπούτσια και προτιμείστε επίπεδα με χοντρή σόλα, κλειστά που να δένουν στη πτέρνα.
- Αποφύγετε την άρση βαρέων αντικειμένων και τις γενικά έντονες δραστηριότητες
- Ελέγχετε τακτικά την υγεία των ματιών σας.
- Κάνετε προληπτικό έλεγχο για οστεοπόρωση.