Παθολογία στροφικού πετάλου: Ανατομία ώμου
Ο ώμος αποτελείται από τρία οστά που συνδέονται μεταξύ τους :
- την κλείδα
- την ωμοπλάτη
- το βραχιόνιο
Και δύο αρθρώσεις :
Η ωμοπλάτη έχει τρεις επιφάνειες από τις οποίες εκφύονται οι μύες :
- την πρόσθια (υποπλάτιος μυς)
- την οπίσθια κάτω (υπακάνθιος και ελάσσων στρογγύλος μυς)
- την οπίσθια άνω (υπερακάνθιος μυς)
Οι μύες του στροφικού πετάλου εκφύονται από την ωμοπλάτη ως την κεφαλή του βραχιόνιου και επιτρέπουν στον ώμο να επιτελεί κινήσεις στροφής και ανύψωσης του άνω άκρου.
Παθολογία στροφικού πετάλου : Ανατομία της περιοχής
Οι μύες του στροφικού πετάλου εκφύονται απο την ωμοπλάτη και συγκλείνουν προς το βραχιόνιο όπου καταφύονται σε συνέχεια ο ένας δίπλα στον άλλο, σχηματίζοντας μια δομή που ομοιάζει με πέταλο. Η κύρια λειτουργία αυτών των μυών είναι να υποβοηθούν την κίνηση της κεφαλής μέσα στην ωμογλήνη και να σταθεροποιούν την κεφαλή όταν το βραχιόνιο οστό επιτελεί στροφικές κινήσεις και κίνηση απαγωγής (ανύψωσης του άνω άκρου).
Παθολογία στροφικού πετάλου
Η παθολογία του στροφικού πετάλου περιλαμβάνει τις εξής παθήσεις, που εμφανίζονται ως διαδοχικά στάδια εξέλιξης της νόσου:
- Σύνδρομο υπακρωμιακής και υποκορακοειδούς πρόσκρουσης (προστριβής)
- Ασβεστοποιός τενοντίτιδα
- Ρήξη τενόντων στροφικού πετάλου
- Αρθροπάθεια στροφικού πετάλου και ώμου
Τι είναι το σύνδρομο πρόσκρουσης στροφικού πετάλου;
Το σύνδρομο στροφικού πετάλου προκύπτει από τη συνεχόμενη τριβή του τένοντα πάνω στην οστική προεξοχή της ωμοπλάτης, το ακρώμιο (σύνδρομο υπακρωμιακής προστριβής). Κατά τις κινήσεις του άνω άκρου και καθώς έρχεται ο ώμος σε ακραίες θέσεις, οι τένοντες του στροφικού πετάλου παγιδεύονται ανάμεσα στο βραχιόνιο και το ακρώμιο της ωμοπλάτης. Πιο ευάλωτος σε αυτή την παθολογία είναι ο τένοντας του υπερακανθίου. Αυτή η συνεχόμενη παγίδευση, προκαλεί υποτροπιάζοντα επεισόδια τενοντίτιδας και επιφέρει σταδιακά την εξασθένιση του τένοντα. Τελικό αποτέλεσμα του συνδρόμου πρόσκρουσης στροφικού πετάλου είναι η ρήξη των τενόντων, που διαταράσσει τις κινήσεις του ώμου και οδηγεί σε αρθρίτιδα.
Σύνδρομο πρόσκρουσης στροφικού πετάλου: Συμπτώματα
Το κυριότερο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος ο οποίος επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Σύνδρομο πρόσκρουσης στροφικού πετάλου : Διάγνωση
Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση. Είναι σημαντικό ο ορθοπεδικός να διαχωρήσει τα στάδια της πάθησης και να αποκλείσει την πιθανότητα να έχει προχωρήσει σε ρήξη στους τένοντες. Συνήθως η ενδελεχής κλινική εξέταση αρκεί. Όταν κριθεί απαραίτητο μπορεί να πραγματοποιηθεί μαγνητική τομογραφία για την απεικόνιση του στροφικού πετάλου.
Σύνδρομο πρόσκρουσης στροφικού πετάλου : Θεραπεία και Φυσικοθεραπεία
Η θεραπεία για το σύνδρομο πρόσκρουσης περιλαμβάνει:
- αντιμετώπιση του οξέως πόνου με τη χρήση αναλγητικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
- αποφυγή της περαιτέρω καταπόνησης με ανάπαυση του ώμου
- επιθέματα πάγου
- παρατεταμένη φυσικοθεραπεία ώστε να επιτευχθεί ατραυματική και αρμονική κίνηση στην άρθρωση.
- Η φυσικοθεραπεία είναι η ραχοκοκαλιά της συντηρητικής αντιμετώπισης στην παθολογία του στροφικού πετάλου. Στόχος της είναι η ενδυνάμωση των μυών και τενόντων της περιοχής ώστε να ανταποκρίνονται εύκολα στην καθημερινή τους λειτουργία, η διατήρηση και βελτίωση της κίνησης του ώμου στη φάση του οξέως πόνου, και η εξασφάλιση αρμονικής σύσπασης των μυών του στροφικού πετάλου ώστε η κίνηση του ώμου να γίνεται ομαλά και ατραυματικά, αποφεύγοντας την πρόσκρουση. Συνήθως απαιτείται διάρκεια 1-3 μηνών.
Τι είναι η τενοντίτιδα υπερακανθίου;
Η τενοντίτιδα υπερακανθίου είναι η πιο συχνή μορφή τενοντίτιδας του στροφικού πετάλου. Το στροφικό πέταλο σχηματίζεται από 4 μύες τον υπερακάνθιο, τον υπακάνθιο, τον υποπλάτιο και τον ελάσσωνα στρογγυλό. Ο τένοντας του υπερακανθίου είναι επιρρεπής στις φλεγμονές λόγω της θέσης και της λειτουργίας του, που τον οδηγεί σε πιό έντονη καταπόνηση.
Τενοντίτιδα υπερακανθίου: Συμπτώματα
Τα συμπτώματα που προκαλεί η τενοντίτιδα υπερακανθίου όταν βρίσκεται σε οξεία φάση είναι τα ακόλουθα :
- οξύς πόνος
- επίμονος πόνος κατά τη διάρκεια της νύχτας
- πόνος στην ωμοπλάτη και τον αυχένα
- αίσθημα κάυσου στην περιοχή
- αδυναμία ανύψωσης του άνω άκρου
Τενοντίτιδα υπερακανθίου : Διάγνωση
Η διάγνωση είναι κατά κύριο λόγο κλινική, προκύπτει από την καταγραφή του ιστορικού και την κλινική εξέταση του ορθοπεδικού. Όταν η τενοντίτιδα συνδυάζεται με τη δημιουργία ασβεστώσεων στον τένοντα του υπερακανθίου (ασβεστοποιός τενοντίτιδα), οι απλές ακτινογραφίες μπορούν να δείξουν τη θέση και το μέγεθος τους. Σπανιότερα ο ιατρός μπορεί να κρίνει απαραίτητο τον έλεγχο των τενόντων της άρθρωσης με υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία.
Τενοντίτιδα υπερακανθίου : Θεραπεία
Η θεραπεία για την τενοντίτιδα υπερακανθίου περιλαμβάνει:
- Ανάπαυση
- ισχυρά αναλγητικά
- ανάρτηση του ώμου
- περιορισμό στις κινήσεις
- αντιφλεγμονώδη
- επιθέματα πάγου
- εγχύσεις κορτιζόνης
- παρατεταμένη φυσικοθεραπεία, ιδιαίτερα στην περίπτωση που εμφανίζονται συχνά υποτροπές
Τενοντίτιδα υπερακανθίου : Πότε υποχωρούν τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα στις περισσότερες των περιπτώσεων υποχωρούν σε μία εβδομάδα περίπου. Εάν συνεχίζονται με την ίδια ένταση ή εάν ο πάσχων βιώνει συχνά υποτροπές, τότε ίσως χρειαστεί να προχωρήσει σε αρθροσκόπηση ώμου.
Τενοντίτιδα υπερακανθίου : αρθροσκόπηση ώμου
Η υποτροπιάζουσα τενοντίτιδα υπερακανθίου μπορεί να αποτελέσει παρελθόν με τη συγκεκριμένη επέμβαση. Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μέθοδος που διενεργείται μέσω πολύ λεπτών εργαλείων με τη βοήθεια αρθροσκοπίου (μικροκάμερας). Η επέμβαση έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και σημαντικά πλεονεκτήματα όπως ο ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος, η ταχύτατη ανάρρωση,η γρήγορη επάνοδος στην εργασία κτλ.
Τι είναι η ρήξη υπερακανθίου;
Η πιο συχνή ρήξη του στροφικού πετάλου είναι η ρήξη υπερακανθίου (τένοντα). Ο τένοντας τραυματίζεται και καταστρέφεται. Ανάλογα με το μέγεθός της ή ρήξη μπορεί να είναι μερική ή πλήρης.
Ρήξη υπερακανθίου : Γιατί συμβαίνει;
Ο τένοντας του υπερακανθίου είναι περισσότερο επιρρεπής σε τραυματισμούς. Αυτό οφείλεται στη θέση, στη λειτουργία και στην κακή αγγείωσή του. Οι μικρορήξεις που υφίσταται λόγω της θέσης του δεν επουλώνονται εύκολα λόγω της κακής αγγείωσης. Ο υπερακάνθιος τένοντας συμμετέχει σε όλες τις κινήσεις ανύψωσης του άνω άκρου, άρα το να φθαρεί σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι οι άλλοι τένοντες του στροφικού πετάλου δεν είναι κάτι παράλογο.
Ρήξη υπερακανθίου : Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα κυριότερα συμπτώματα που προκαλεί η ρήξη υπερακανθίου είναι τα εξής :
- δυσκολία ανύψωσης του άνω άκρου
- αδύναμη ανύψωση του άνω άκρου
- πόνος στην περιοχή του ώμου
- δυσκολία στροφής του άνω άκρου
- νυκτερινός πόνος του ώμου κατά την ηρεμία
Ρήξη υπερακανθίου : Πως γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται με βάση το ιστορικό του ασθενούς, την κλινική εξέταση και τα αποτελέσματα της μαγνητικής τομογραφίας ή του υπερηχογραφήματος.
Ρήξη υπερακανθίου : Θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες όπως το μέγεθος, το σημείο που εντοπίζεται, το αν έχει ατροφήσει ο μυς ή όχι, τις καθημερινές απαιτήσεις του πάσχοντος κτλ. Εάν η ρήξη είναι μεγάλης σοβαρότητας τότε ίσως χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Στην περίπτωση που η ρήξη είναι ήπιας σοβαρότητας μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά.
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει :
- παρατεταμένη φυσικοθεραπεία για 1-6 μήνες
- αντιφλεγμονώδη
- εγχύσεις κορτιζόνης
Ρήξη υπερακανθίου : Πότε είναι απαραίτητη η χειρουργική αντιμετώπιση;
Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι απαραίτητη όταν η συντηρητική θεραπεία είναι αναποτελεσματική και η δυσκαμψία σε συνδυασμό με τον οξύ πόνο δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του πάσχοντος
Ρήξη υπερακανθίου : Αρθροσκοπική συρραφή
Η ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου, όταν είναι σοβαρή και καταλαμβάνει μεγάλο μέρος της μάζας των τενόντων, οδηγεί σε αδυναμία επιτέλεσης των καθημερινών κινήσεων του ώμου και του άνω άκρου, καθώς οι μύες δεν έχουν πρόσφυση στο βραχιόνιο ικανή για να το κινήσουν ανώδυνα και ισχυρά. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συντηρητική θεραπεία μπορεί να προσφέρει μικρή ικανοποίηση και στρεφόμαστε στην αρθροσκοπική συρραφή των τενόντων ως μοναδική λύση.
Κατά την αρθροσκόπηση του ώμου ανευρίσκονται οι κομμένοι τένοντες, καθαρίζονται τα ράκη τους, προετοιμάζονται οι εναπομείναντες υγιείς τένοντες κατάλληλα και επανακαθηλώνονται με ισχυρα ράμματα στην αρχική θέση τους στο βραχιόνιο οστό, ώστε να μπορούν να επιτελούν τη λειτουργία τους όπως και πρίν τη ρήξη. Η επέμβαση είναι ελάχιστα παρεμβατική, πραγματοποιείται με 2-4 οπές των 2-3 εκατοστών η κάθε μια και έχει άριστα αποτελέσματα και άμεση μετεγχειρητική ανάρρωση. Συνήθως απαιτείται παραμονή μίας ημέρας στο νοσοκομείο.
Ρήξη υπερακανθίου : Μετεγχειρητική πορεία
Πρέπει να κατανοήσουμε ότι η απόφαση για χειρουργική αντιμετώπιση της ρήξης στροφικού πετάλου, σημαίνεις επίσης απόφαση για αυστηρή συμμόρφωση με τις μετεγχειρητικές οδηγίες του ορθοπαιδικού και του φυσικοθεραπευτή συνεργάτη του. Ο πάσχων ακολουθεί πρόγραμμα φυσικοθεραπείας προκειμένου να επιτευχθεί άριστα και αξιόπιστα η αποκατάστασή του. Για διάστημα 4 εβδομάδων πρέπει να χρησιμοποιεί ειδικό νάρθηκα που περιορίζει τις κινήσεις του ωμου. Συνήθως μετά από 3 μήνες έχει ανακτήσει τη λειτουργικότητά του και είναι σε θέση να επιτελέσει κάθε είδους δραστηριότητα.