Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος ή αλλιώς η στενωτική τενοντοελυτρίτιδα είναι από τις πιο συχνές παθήσεις που αφορούν την περιοχή του χεριού. Η συγκεκριμένη πάθηση αφορά τους καμπτήρες τένοντες οποιουδήποτε δακτύλου, αλλά πιο συχνά του αντίχειρα, του μέσου και του παράμεσου. Ο τένοντας μεγεθύνεται και συναντά αντίσταση (κλείδωμα) κατά τη μετακίνησή του μέσα στο έλυτρο (ινώδης θήκη) με αποτέλεσμα να συμβαίνει αυτή η αναπήδηση.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Tι είναι
Με τον όρο εκτινασσόμενος δάκτυλος εννοούμε την πάχυνση του τένοντα και τη στένωση του ελύτρου. Καθώς ο τένοντας που έχει πεπαχυνθεί περνά από το σημείο του ελύτρου που έχει υποστεί στένωση, το δάκτυλο “κλειδώνει” κατά την κάμψη και εκτινάσσεται, δίνοντας την αίσθηση πως μόλις έχουμε “πατήσει τη σκανδάλη ενός όπλου”, κατά την έκταση.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Aνάλυση του φαινομένου
Κάθε δάκτυλο εμπεριέχει δύο τένοντες που είναι υπεύθυνοι για την κάμψη του. Οι τένοντες ονομάζονται επιπολής και εν τω βάθει καμπτήρας. Οι αντίστοιχοι τένοντες στον αντίχειρα ονομάζονται μακρός και βραχύς. Αυτοί οι τένοντες κινούνται μέσα σε έλυτρα (στενούς διαδρόμους). Με την πάροδο του χρόνου το έλυτρο υφίσταται πάχυνση σαν αποτέλεσμα της φυσιολογικής φθοράς του οργανισμού και της συνεχούς καταπόνησης της περιοχής. Η πάχυνση προκαλεί στένωση σε κάποια σημεία και πιέζει τους τένοντες. Λόγω της πίεσης οι τένοντες παρουσιάζουν οίδημα και διογκώνονται, με αποτέλεσμα ενώ γίνεται η κάμψη να μην μπορεί να γίνει η έκταση (κλείδωμα) ή να γίνεται με εκτίναξη του δακτύλου (πάτημα σκανδάλης).
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Ποια είναι η αιτία;
Η αιτία για την εμφάνιση της συγκεκριμένης πάθησης είναι άγνωστη. Συνήθως όμως προκύπτει μετά από επίμονη χρήση και καταπόνηση του χεριού.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Ποιους αφορά;
Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος απαντάται πιο συχνά στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες και η ηλικιακή ομάδα που επηρεάζει είναι μεταξύ 40 και 60 ετών. Η πάθηση εμφανίζεται αρκετά συχνά σε γυναίκες κατά τη διάρκειά της εγκυμοσύνης πιθανώς λόγω της κατακράτησης υγρών.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος κατά τη βρεφική ηλικία
Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος που εμφανίζεται κατά την βρεφική ηλικία είναι μια συγγενής κατάσταση (αν και πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως είναι επίκτητη και προκύπτει όταν το βρέφος είναι 3 – 4 εβδομάδων). Η στένωση του δακτυλιοειδή συνδέσμου του αντίχειρα έχει σαν συνέπεια να κάμπτεται ο αντίχειρας στη μεσοφαλαγγική άρθρωση. Σύνηθες είναι ο εκτινασσόμενος δάκτυλος όσον αφορά τα παιδιά να εμφανίζεται και στα δύο χέρια. Ένα ποσοστό της τάξεως του 30% των παιδιών παρουσιάζουν αυτοϊαση στο πρώτο έτος της ζωής τους. Εάν δεν συμβεί αυτό τότε απαιτείται χειρουργική επέμβαση όταν το παιδί συμπληρώσει το δεύτερο ή τρίτο έτος της ζωής του για να αποφευχθεί η μόνιμη σύγκαμψη των δακτύλων.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Ποιοι είναι περισσότερο πιθανό να διαγνωστούν με τη συγκεκριμένη πάθηση;
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία ο εκτινασσόμενος δάκτυλος είναι πιθανότερο να εμφανιστεί σε ανθρώπους που πάσχουν από:
- υπέρταση
- σακχαρώδη διαβήτη
- ρευματοειδή αρθρίτιδα
- διαταραχές του θυρεοειδούς
- τενοντίτιδα de Quervain
- αμυλοείδωση
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Ποια επαγγέλματα σχετίζονται με την καταπόνησή του;
Η συγκεκριμένη πάθηση δεν κάνει διακρίσεις. Όλα τα επαγγέλματα που σχετίζονται με επαναλαμβανόμενες κινήσεις των δακτύλων όπως για παράδειγμα εργάτες σε βιομηχανίες, μοδίστρες, κομμώτριες, οικοδόμοι, αγρότες, αλλά και όσοι ασχολούνται με δουλειά γραφείου (καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή) είναι περισσότερο επιρρεπείς στην εμφάνισή της.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Πως εκδηλώνεται η πάθηση;
Αρχικά ο ασθενής νοιώθει μια ευαισθησία στο δάκτυλο και πόνο στη βάση του. Σταδιακά εκδηλώνεται η αδυναμία του δακτύλου να επιστρέψει σε στάση έκτασης όταν βρίσκεται σε κάμψη και το χαρακτηριστικό “κλείδωμα” που πολλές φορές συνοδεύεται από διόγκωση του δακτύλου (οίδημα) και την παρουσία μίας μικρής μάζας στην παλάμη. Τα συμπτώματα επιδεινώνονται μετά από πολύωρη ακινησία του χεριού (πχ. κατά το πρωινό ξύπνημα).
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Θεραπεία
Η θεραπεία στα αρχικά στάδια είναι συντηρητική. Στην περίπτωση που το πρόβλημα επιδεινώνεται και τα συμπτώματα δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του ασθενούς τότε τη λύση δίνει η χειρουργική επέμβαση μέσω μιας ελάχιστα επεμβατικής διαδικασίας.
Η συντηρητική θεραπεία έγκειται σε :
- Αποφυγή επιβαρυντικής δραστηριότητας
- Φαρμακευτική αγωγή με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
- Φυσικοθεραπεία με ασκήσεις διατάσεων-κάμψης των δακτύλων
- Χρήση ειδικού νάρθηκα
- Εγχύσεις κορτικοστεροειδών
- Εγχύσεις αυξητικών παραγόντων PRP (Platelet Rich Plasma)
Εγχύσεις κορτικοστεροειδών: είναι η λύση που προσφέρει ανακούφιση σε πολύ μεγάλο ποσοστό των ασθενών. Η έγχυση πραγματοποιείται στο έλυτρο (θήκη) του καμπτήρα τένοντα και συνήθως απαιτούνται τρεις επαναλήψεις. Οι στατιστικές αναλύσεις αναφέρουν ποσοστά ικανοποιητικής βελτίωσης σε 40-75% των ασθενών.
Εγχύσεις αυξητικών παραγόντων (PRP): πρόκειται για μια προηγμένη θεραπεία που δεν έχει απολύτως κανέναν κίνδυνο γιατί βασίζεται στο γεγονός πως ο ίδιος ο οργανισμός έχει την ικανότητα να αυτοθεραπευτεί. Ουσιαστικά οι αυξητικοί παράγοντες είναι πρωτεΐνες που υπάρχουν στο πλάσμα του αίματος, οι οποίες διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην επούλωση των βλαβών γιατί βασική τους ιδιότητα είναι να πολλαπλασιάζουν τα κύτταρα και να συμβάλουν στη γένεση των αγγείων.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Πρόκειται για την πιο αξιόπιστη και αποτελεσματική λύση με ποσοστά επιτυχίας σε 97% των ασθενών.
Η διαδικασία που ακολουθείται είναι ελάχιστα επεμβατική, γίνεται υπό τοπική αναισθησία και δεν υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών. Ο χειρουργός διενεργεί μια μικρή τομή, μήκους 1-2 cm, προκειμένου να επιτύχει τη διάνοιξη του ελύτρου (ινώδης θήκη) ώστε να απελευθερωθεί ο τένοντας και να μπορεί να κινείται ελεύθερα. Η διάνοιξη δεν επιφέρει επιπτώσεις στη λειτουργικότητα του δακτύλου, ενώ τα ποσοστά υποτροπής είναι εξαιρετικά χαμηλά.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : Πόσο διαρκεί η επέμβαση και πόσο θα παραμείνω στο νοσοκομείο;
H διάρκεια της επέμβασης είναι μόλις 15 λεπτά. Η παραμονή στο νοσοκομείο δεν είναι απαραίτητη. Μετά το τέλος της επέμβασης είστε σε θέση να φύγετε άμεσα και θα μπορέσετε να επιστρέψετε στην εργασία σας μετά από μία εβδομάδα.
Εκτινασσόμενος δάκτυλος : είναι επώδυνη η επέμβαση;
Όλες οι επεμβατικές διαδικασίες είναι επώδυνες. Στη συγκεκριμένη ο μετεγχειρητικός πόνος είναι σχεδόν ανεπαίσθητος και αντιμετωπίζεται με απλά αναλγητικά.