Ως αυχενικό σύνδρομο χαρακτηρίζουμε όλες τις εκφυλιστικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Ουσιαστικά πρόκειται για παρουσία συσσωρευμένων αλάτων, εκφύλιση των δίσκων της αυχενικής μοίρας και σταδιακή ανάπτυξη οστεοφύτων.
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται το αυχενικό σύνδρομο;
Τα κυριότερα συμπτώματα που παρουσιάζονται σε ασθενείς που πάσχουν από αυχενικό σύνδρομο είναι τα ακόλουθα:
- πόνος και δυσκαμψία στην περιοχή του αυχένα
- πόνος στην περιοχή των ώμων και της ράχης
- πόνος στην περιοχή του κρανίου (ημικρανία, κεφαλαλγία)
- πόνος σε ολόκληρη την περιοχή του άνω άκρου
- μουδιάσματα στα χέρια και αδυναμία των μυών των άνω άκρων
- ζάλη
- ίλιγγος
Πιο σπάνια συνυπάρχουν:
- δυσκολία στη βάδιση
- αδυναμία των μυών των κάτω άκρων
- αστάθεια
Σε τι οφείλεται το αυχενικό σύνδρομο;
Οι αιτίες στις οποίες μπορεί να οφείλεται το συγκεκριμένο σύνδρομο είναι ποικίλες. Το αυχενικό σύνδρομο διακρίνεται σε ιδιοπαθές και δευτεροπαθές. Στο ιδιοπαθές αυχενικό σύνδρομο, που είναι και το πιο διαδεδομένο, ο αυχένας καταπονείται καθημερινά από την υιοθέτηση χρονίως κακής στάσης και συνδυασμούς κινήσεων, που σταδιακά προκαλούν την εκφύλιση των αρθρώσεων και των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Στο δευτεροπαθές, η εκφύλιση προέρχεται εξ’ αίτιας κάποιου οργανικού νοσήματος ή άλλης παθολογικής διαταραχής.
Στο ιδιοπαθές αυχενικό σύνδρομο συνήθεις αιτίες είναι :
- Η ηλικία λόγω της φυσικής φθοράς του οργανισμού
- Η κληρονομική προδιάθεση – οικογενειακό ιστορικό
- Η χρόνια καταπόνηση της περιοχής με κακή στάση του σώματος
- Η παχυσαρκία
Στο δευτεροπαθές αυχενικό σύνδρομο συνήθεις αιτίες είναι :
- Διαταραχές στο μεταβολισμό
- Διαταραχές στο σάκχαρο
- Τραύματα
- Αρθροπάθειες
- Λοίμωξη στο κεντρικό νευρικό σύστημα
- Κακοήθειες
Αυχενικό σύνδρομο: Υπάρχει τρόπος πρόληψης;
Η εμφάνιση των παθήσεων στην περιοχή του αυχένα είναι δυνατόν να προληφθεί ακολουθώντας μερικές απλές συμβουλές :
- Εντάξτε τη γυμναστική στη ζωή σας. Η σπονδυλική στήλη οφελείται σημαντικά όταν την βάζουμε σε πλήρη κίνηση τακτικά μέσα στην εβδομάδα. Ως εκ τούτου είναι χρήσιμη κάθε άσκηση που γυμνάζει τον κορμό του σώματος, αφού βοηθάει τελικά στη βελτίωση της στάσης του σώματος. Αν δεν είναι εύκολο να ακολουθήσετε πρόγραμμα γυμναστικής, περπατήστε τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον σαράντα λεπτά. Το περπάτημα ενδυναμώνει τους μύες που στηρίζουν τη σπονδυλική στήλη και το ενδεχόμενο να εμφανίσετε αυχενικό σύνδρομο μειώνεται σημαντικά.
- Αν περνάτε αρκετό χρόνο μιλώντας στο τηλέφωνο ποτέ μην στηρίζεται το ακουστικό μεταξύ αυτιού και αυχένα. Χρησιμοποιείστε “hands free” στην περίπτωση που τα χέρια σας είναι απασχολημένα.
- Αν εργάζεστε με ηλεκτρονικό υπολογιστή, προσαρμόστε το ύψος της οθόνης ώστε να μη χρειάζεται να σκύβετε.
- Αν γενικά επιτελείτε καθιστική εργασία προσαρμόστε την καρέκλα του γραφείου σας έτσι ώστε η σπονδυλική σας στήλη να είναι σε όρθια στάση.
- Επιλέξτε σωστό μαξιλάρι και ανατομικό στρώμα.
- Προσπαθείστε να μην εκτίθεστε σε ψυχρά ρεύματα.
- Περιορίστε τη χρήση του κλιματιστικού κυρίως κατά τη διάρκεια της νύκτας.
- Προσπαθήστε να αποφύγετε το λούσιμο πριν την νυκτερινή κατάκλιση.
- Αποφύγετε να σηκώνετε βάρη.
Αυχενικό σύνδρομο : Πότε επιβάλλεται να επισκεφτείτε ειδικό;
Η επίσκεψη σε ορθοπεδικό είναι επιβεβλημένη:
- Όταν ο πόνος στην περιοχή του αυχένα εμφανιστεί ξαφνικά.
- Όταν ο πόνος αντανακλάται στην περιοχή των χεριών.
- Όταν νοιώσουμε μούδιασμα στα χέρια.
- Όταν ο πόνος στον αυχένα συνδυάζεται με έντονη κεφαλαλγία, ίλιγγο ή ζάλη.
- Όταν ο πόνος του αυχένα συνδυάζεται με πόνο στην περιοχή του στήθους και ταχυπαλμία.
Αυχενικό σύνδρομο : Ποιες παθήσεις περιλαμβάνει;
Όπως προαναφέρθηκε ο όρος αυχενικό σύνδρομο είναι γενικευμένος και αρκετά αόριστος. Οι συνήθεις παθήσεις που περιλαμβάνονται στον γενικό αυτό όρο είναι:
- Κάταγμα. Συνήθως η δημιουργία κατάγματος προκύπτει ως επακόλουθο πτώσης ή ως συνέπεια τροχαίου ατυχήματος.
- Μυικός σπασμός. Η εμφάνιση του μυικού σπασμού προκύπτει ξαφνικά ως αποτέλεσμα θλάσης, ψύξης ή εξ αιτίας κακής στάσης της σπονδυλικής στήλης.
- Κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι κήλες παρουσιάζονται ανάμεσα στον πέμπτο και έκτο σπόνδυλο ή ανάμεσα στον έκτο και τον έβδομο. Μακροπρόθεσμα οι κήλες ενδέχεται να επηρεάσουν τα άνω άκρα και να οδηγήσουν σε μυελοπάθεια.
Εκτός από τις παραπάνω παθήσεις είναι δυνατόν οι πόνοι στον αυχένα να προκαλούνται από σπονδυλοαρθρίτιδα, σπονδυλική στένωση ή σπανιότερα μπορεί να οφείλονται σε καλοήθεις ή κακοήθεις όγκους.
Πώς μπορεί να διαγνωστεί το αυχενικό σύνδρομο;
Για να επιτευχθεί η σωστή διάγνωση στις παθήσεις του αυχένα επιβάλλεται η κλινική εξέταση του ασθενούς. Πρωταρχικής σημασίας είναι η λήψη ιατρικού ιστορικού και ακολούθως η λεπτομερής νευρολογική εξέταση των άκρων. Ο θεράπων ιατρός θα κρίνει κατά πόσο χρειάζεται ο ασθενής να υποβληθεί σε επιπλέον εξετάσεις όπως ακτινογραφία αυχένος, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, σπινθηρογράφημα των οστών και ηλεκτρομυογράφημα των άκρων.
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το αυχενικό σύνδρομο;
Η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή ως εκ τούτου η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες ανάγκες του εκάστοτε ασθενούς. Αφού ολοκληρωθεί η εξέταση ο ιατρός συστήνει την θεραπεία που κρίνει κατάλληλη. Στις ήπιες περιπτώσεις που οφείλονται σε θλάση μυών ή μυικούς σπασμούς χορηγείται φαρμακευτική αγωγή, απλά αναλγητικά σε συνδυασμό με μυοχαλαρωτικά και αντιφλεγμονώδη. Στις πιο σύνθετες περιπτώσεις όπως π.χ. στην εκφύλιση των δίσκων της αυχενικής μοίρας η θεραπεία έχει μακρά διάρκεια και περιλαμβάνει συνήθως, εκτός από τη θεραπευτική αγωγή, ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών και διόρθωσης της θέσης του αυχένος από έμπειρο φυσικοθεραπευτή. Σπάνια μπορεί να προκύψει η ανάγκη για χειρουργική αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου, κυρίως όταν υπάρχουν σημαντικά νευρολογικά συμπτώματα τα οποία δεν υποχωρούν παρά τη συντηρητική αγωγή επί μακρόν.
Αυχενικό σύνδρομο και φυσικοθεραπεία
Στόχος του φυσικοθεραπευτή είναι η ανακούφιση από τον πόνο και η αποκατάσταση της λειτουργικότητας. Τα μέσα που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι:
- η διαθερμία
- οι υπέρηχοι
- η ηλεκτροθεραπεία
- η θερμοθεραπεία
- το laser
- TENS
Πολύ σημαντικές είναι οι τεχνικές κινητοποίησης της αυχενικής μοίρας. Μέσω ειδικών μαλάξεων διευκολύνονται καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς, κινητοποιούνται όλες οι αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης και ενδυναμώνεται το μυϊκό σύστημα του αυχένα. Όταν πλέον ο πόνος έχει υποχωρήσει εφαρμόζεται ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων για την ενίσχυση της σταθερότητας του αυχένα και των άνω άκρων και την ενδυνάμωση των μυών στην γύρω περιοχή. Λόγω αύξησης της σταθερότητας της αυχενικής μοίρας, μειώνονται οι πιθανότητες επανεμφάνισης των συμπτωμάτων που προκαλούνται από το αυχενικό.
Συμπερασματικά
Το αυχενικό σύνδρομο είναι ένας γενικός όρος που περικλείει διάφορες παθήσεις της περιοχής του αυχένος. Οι αιτίες που προκαλούν την εμφάνισή του ποικίλουν αναλόγως της βαρύτητας του περιστατικού. Το αυχενικό σύνδρομο μπορεί να χαρακτηριστεί ως ήπιο, μέτριο ή σοβαρό. Ο ορθοπεδικός αφού προβεί στην κλινική εξέταση θα συνεκτιμήσει το ιστορικό και τα αποτελέσματα των εξετάσεων και θα συστήσει στον πάσχοντα, το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα προσαρμοσμένο πάντα στις ιδιαίτερες ανάγκες του.