Η κήλη δίσκου συγκαταλέγεται στις πιο συχνά εμφανιζόμενες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Οι δίσκοι συνδέουν τα οστά της σπονδυλικής στήλης μεταξύ τους και την καθιστούν εύκαμπτη. Ο ρόλος τους επίσης στην απορρόφηση των κραδασμών είναι καθοριστικός. Όταν ένας δίσκος έχει υποστεί ρήξη ή έχει μετατοπιστεί τότε λέμε πως πάσχουμε από κήλη δίσκου.
Σε ποιες περιοχές μπορεί να εμφανιστεί η κήλη δίσκου;
- Κήλη δίσκου οσφύος
- Κήλη δίσκου αυχένος
- Κήλη δίσκου θώρακος
Κήλη δίσκου οσφύος
Η κήλη δίσκου οσφύος προέρχεται από βλάβη στο μεσοσπονδύλιο δίσκο της οσφυικής μοίρας, η οποία οδηγεί σε οσφυαλγία (οξύ πόνο στην περιοχή της μέσης) και ισχιαλγία (οξύ πόνο στα κάτω άκρα).
Κήλη δίσκου αυχένος
Η κήλη δίσκου αυχένος προέρχεται από βλάβη στο μεσοσπονδύλιο δίσκο στην περιοχή της αυχενικής μοίρας. Εκδηλώνεται με οξύ πόνο στην περιοχή του αυχένος και των ώμων και των άνω άκρων.
Κήλη δίσκου θώρακος
Η κήλη δίσκου θώρακος προέρχεται από βλάβη στο μεσοσπονδύλιο δίσκο της θωρακικής μοίρας και εκτός από ενοχλήσεις στην περιοχή μπορεί να οδηγήσει σε σπάνιες περιπτώσεις ακόμη και σε παραπληγία.
Κήλη δίσκου : Αιτίες εμφάνισης
Με την πάροδο του χρόνου οι δίσκοι της σπονδυλικής στήλης χάνουν την ελαστικότητα και την ευκαμψία τους λόγω της απώλειας μέρους του υγρού που περικλείουν στο εσωτερικό τους. Στην εξωτερική τους επιφάνεια σχηματίζονται ρωγμές από τις οποίες χύνεται το υγρό που περικλείεται μέσα τους με αποτέλεσμα να προκαλείται βλάβη στο δίσκο. Άλλη αιτία που μπορεί να προκαλέσει κήλη δίσκου είναι διάφοροι τραυματισμοί εξαιτίας περιστροφικών κινήσεων ή ακόμη και από έντονη αθλητική δραστηριότητα έπειτα από συνεχείς επαναλαμβανόμενες κινήσεις.
Κήλη δίσκου : Τύποι βλάβης δίσκου
- Οξεία βλάβη του δίσκου (δισκοκήλη)
- Χρόνια δισκοπάθεια εκφυλιστικού τύπου
Κήλη δίσκου : Ποιούς αφορά
Συνήθως η κήλη δίσκου αφορά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Καθώς αρχίζει η διαδικασία της γήρανσης φέρει σαν επακόλουθο φθορές στους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Τα τελευταία χρόνια όμως παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων και σε άτομα νεότερων ηλικιών. Τα υπέρβαρα άτομα κινδυνεύουν επίσης, να εμφανίσουν κήλη δίσκου διότι η σπονδυλική στήλη καταπονείται από το υπερβολικό βάρος. Η καθιστική εργασία και η τήρηση μη σωστής στάσης σώματος επιβαρύνουν την οσφυική μοίρα. Κήλη δίσκου μπορεί να εμφανίσουν και οι αθλητές λόγω συχνών τραυματισμών καθώς και όσοι γυμνάζονται χωρίς να επιτελούν σωστά ασκήσεις άρσης βαρών.
Κήλη δίσκου : Διάγνωση
Για να διαγνωστεί κάποιος με κήλη δίσκου πρέπει να υποβληθεί σε λεπτομερή κλινική εξέταση και ακτινολογικό έλεγχο. Συχνά αρκεί η απλή ακτινογραφία που δίνει σημαντικές πληροφορίες για την περιοχή της σπονδυλικής στήλης. Όταν το κρίνει ο ιατρός χρειάζεται μαγνητική τομογραφία. Αυτή παρέχει άριστη απεικόνιση που μας δείχνει με ακρίβεια τη θέση και το μέγεθος της βλάβης.
Κήλη δίσκου : Συμπτώματα
Κύριο σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος στην πάσχουσα περιοχή και η επέκταση του περιμετρικά αυτής. Αυτό συμβαίνει διότι η ίδια η κήλη όταν δημιουργείται (νέα κήλη) ή επιδεινώνεται (παλαιά κήλη) προκαλεί πόνο, αφού ουσιαστικά πρόκειται για έναν τραυματισμό τοπικό στο δίσκο. Άλλα συμπτώματα που αναφέρονται συχνά είναι μυικοί σπασμοί και η επιδείνωση του πόνου με το φτέρνισμα.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η εμφάνιση συμπτωμάτων απο την πίεση ενός νεύρου (ριζιτικά συμπτώματα) που διέρχεται δίπλα στην κήλη, οπότε και εμφανίζονται αισθητικές ή κινητικές διαταραχές στα άκρα, αναλόγως που καταλήγει το πιεζόμενο νεύρο. Αν η κήλη πιέζει πχ. τη ρίζα ενός νεύρου στον αυχένα, τότε τα συμπτώματα αφορούν κάποιο άνω άκρο, ενώ αν πιέζει τη ρίζα ενός νεύρου στην οσφύ τότε τα συμπτώματα θα αφορούν κάποιο κάτω άκρο (ισχιαλγία).
Τέλος όταν υπάρχουν ριζιτικά συμπτώματα είναι σημαντικό να γνωρίζουμε οτι τα κινητικά, δηλαδη η απώλεια της δύναμης σε κάποιο μυ, είναι πολύ πιο σημαντικά και σοβαρότερα απο τα αισθητικά (μούδιασμα, πόνος σε κάποιο άκρο).
Κήλη δίσκου : Αντιμετώπιση
Ο πάσχων θα πρέπει να επισκεφτεί ορθοπεδικό το συντομότερο δυνατόν. Ο ορθοπεδικός αφού ολοκληρώσει την κλινική εξέταση και αξιολογήσει τα ευρήματα του παρακλινικού ελέγχου (ακτινογραφίες, μαγνητική τομογραφία) θα προτείνει την κατάλληλη θεραπεία. Η κήλη δίσκου αντιμετωπίζεται συντηρητικά και επεμβατικά. Η συντηρητική θεραπεία ενδείκνυται για την πλειονότητα των ασθενών που έχουν διαγνωστεί με κήλη δίσκου. Μόνο το 20% από το σύνολο των πασχόντων θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει την κήλη δίσκου με χειρουργική επέμβαση.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής, φυσικοθεραπείας, ανάπαυσης, γυμναστικής και αλλαγής συνηθειών.
Ανάπαυση: Κομβικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κήλης δίσκου κατέχει η ανάπαυση. Ο πάσχων θα πρέπει να ξεκουραστεί για δύο με τρία εικοσιτετράωρα ώστε να αποφορτιστεί το σημείο που έχει υποστεί βλάβη και να υποχωρήσει η φλεγμονή.
Φαρμακευτική αγωγή: Περιλαμβάνει συνήθως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα σε συνδυασμό με μυοχαλαρωτικά. Αυτού του είδους ο συνδυασμός φαρμακευτικών σκευασμάτων καταπραΰνει την αίσθηση του πόνου και ελαχιστοποιεί τη φλεγμονή. Σε σοβαρότερες και επίμονες περιπτώσεις γίνεται και χρήση κορτιζόνης απο του στόματος για βράχυ χρονικό διάστημα (~12 ημέρες)
Φυσικοθεραπεία: Καθοριστική σημασία στην αντιμετώπιση της κήλης δίσκου κατέχει η φυσικοθεραπεία. Ο φυσικοθεραπευτής σε συνεργασία με τον ορθοπεδικό θα προσαρμόσει το πρόγραμμα των ασκήσεων που θα ακολουθήσει ο ασθενής, σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Ο φυσικοθεραπευτής θα συστήσει ασκήσεις ενδυνάμωσης αλλά και TENS, ηλεκτροθεραπεία κ.α.
Γυμναστική: Ο πάσχων από κήλη δίσκου θα πρέπει να εντάξει τη γυμναστική στο καθημερινό του πρόγραμμα. Η ήπια άσκηση θα πρέπει να γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς του ώστε να επιτευχθεί η πλήρης αποκατάσταση και να αποφευχθεί το ενδεχόμενο υποτροπής. Είναι απαραίτητη η διατήρηση πλήρους και ομαλής κίνησης στο σύνολο της σπονδυλικής στήλης με ισχυροποιημένους του μυς του κορμού και της ράχης, για να αποφεύγονται η υποτροπές των συμπτωμάτων.
Κήλη δίσκου : Αλλαγή συνηθειών
Γενικότερα ο ασθενής θα πρέπει να αλλάξει κάποιες συνήθειες του, που θα βοηθήσουν στην ταχύτερη αποκατάσταση και την πρόληψη επανεμφάνισης του προβλήματος. Μεταξύ αυτών είναι:
- Η διακοπή του καπνίσματος
- Η διατήρηση φυσιολογικού βάρους, χωρίς αυξομειώσεις.
- Η υιοθέτηση σωστής στάσης για όσο κάθεται, χωρίς να καταπονεί την σπονδυλική του στήλη.
- Η αποφυγή άρσης βάρους, ιδίως με κακή τεχνική.
Κήλη δίσκου : Επεμβατική αντιμετώπιση
Η χειρουργική αντιμετώπιση εφαρμόζεται σε πολύ μικρό ποσοστό, όταν η συντηρητική θεραπεία δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Στόχος της χειρουργικής αντιμετώπισης είναι να αποσυμπιεστεί το νεύρο και να ανακουφιστεί ο πάσχων από την αίσθηση του αφόρητου πόνου.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές που εφαρμόζονται ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης.
- Εξάχνωση κήλης με laser (εφαρμόζεται σε κήλες πρώτου βαθμού)
- Ενδοσκοπική δισκεκτομή
- Διαδερμική δισκεκτομή
- Δισκοπλαστική ( εφαρμοζέται σε κήλες πρώτου βαθμού)
- Μικροδισκεκτομή
- Ανοικτή δισκεκτομή
Τόσο οι κλασικές επεμβατικές πρακτικές όπως η μικροδεσκεκτομή και η ανοικτή δισκεκτομή όσο και οι ελάχιστα επεμβατικές πρακτικές έχουν θετικά αποτελέσματα στην ανακούφιση από τον οξύ πόνο. Η διάρκεια της επέμβασης ποικίλλει αναλόγως με το ποια μέθοδο θα ακολουθηθεί από τον ορθοπεδικό.
Κήλη δίσκου : Επιπλοκές επεμβάσεων δισκεκτομής
Οι επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν ποικίλλουν. Οι επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες αλλά αντιμετωπίσιμες. Κάποιες από αυτές είναι :
- Κακώσεις νεύρων
- βλάβες στα αγγεία
- αιμάτωμα στο κοιλιακό τοίχωμα
- μετεγχειρητική λοίμωξη
- μετεγχειρητική θρόμβωση